Φωνές από το μάρμαρο – Ο Φειδίας για τις πληγές της σύγχρονης τέχνης και του πολιτισμού

Αξιότιμε-η Κύριε-α Υπουργέ Πολιτισμού,

Εξ Αθηνών, δια των αέρηδων και της μνήμης των λίθων, ο Φειδίας, γλύπτης και δημιουργός, απευθύνεται προς υμάς, με την ταπεινή ελπίδα ότι η φωνή μου, αν και εξ αιώνων απομακρυσμένη, θα φτάσει έως τα ώτα σας και θα βρει απήχηση στην καρδιά σας.

Η τέχνη, κύριε-α Υπουργέ, είναι η ανάσα της ψυχής ενός λαού, η αντανάκλαση των ονείρων και των αγωνιών του, η κιβωτός της μνήμης και της ιστορίας του. Είδαμε, δια των αιώνων, την τέχνη να ανθεί και να μαραίνεται, να υψώνεται και να καταρρέει, να εμπνέει και να προκαλεί. Είδαμε την τέχνη να σμιλεύει την ταυτότητα των εθνών, να χτίζει γέφυρες μεταξύ των πολιτισμών, να φωτίζει τα σκοτάδια της ανθρώπινης ύπαρξης.

Σήμερα, όμως, τα σύννεφα της αμφιβολίας και της ανησυχίας σκεπάζουν τον ουρανό της τέχνης. Η φωνή της, κάποτε ισχυρή και αδιαμφισβήτητη, μοιάζει να σιωπά, να χάνεται μέσα στον θόρυβο της εποχής σας. Η τέχνη, κάποτε ιερή και ανεκτίμητη, μοιάζει να υποβιβάζεται σε εμπόρευμα, σε αντικείμενο κατανάλωσης, σε διακοσμητικό στοιχείο μιας κοινωνίας που τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα προς το άγνωστο.

Ακούω, δια των αέρηδων, για την απουσία ουσιαστικής στήριξης των καλλιτεχνών, για την έλλειψη χώρων δημιουργίας και έκφρασης, για την υποβάθμιση της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης. Ακούω για την εμπορευματοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, για την αδιαφορία προς τα μνημεία και τα αρχαία θέατρα, για την αλλοίωση της αυθεντικότητας της τέχνης.

Και αναρωτιέμαι, πώς θα διατηρήσουμε την ψυχή μας, αν αφήσουμε την τέχνη να σβήσει; Πώς θα μεταδώσουμε την ιστορία μας στις επόμενες γενιές, αν αφήσουμε τα μνημεία μας να ερειπωθούν; Πώς θα εμπνεύσουμε τους νέους δημιουργούς, αν τους στερήσουμε τα εργαλεία και την ελευθερία της έκφρασης;

Η τέχνη, δεν είναι πολυτέλεια, αλλά ανάγκη. Είναι η τροφή της ψυχής, το φως που διαλύει το σκοτάδι, η γέφυρα που ενώνει τους ανθρώπους. Ας μην επιτρέψουμε να την υποβαθμίσουμε, να την εμπορευματοποιήσουμε, να την αφήσουμε να σιωπήσει.

Ας δημιουργήσουμε χώρους δημιουργίας και έκφρασης για τους καλλιτέχνες, ας στηρίξουμε την καλλιτεχνική εκπαίδευση, ας προστατεύσουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά, ας ενθαρρύνουμε την καινοτομία και την πειραματική τέχνη. Ας δώσουμε στην τέχνη την αξία που της αρμόζει, ας την αναδείξουμε σε πηγή έμπνευσης και δημιουργίας, σε σύμβολο ελπίδας και αισιοδοξίας.

Ακούω, επίσης, για την ψηφιοποίηση της τέχνης και τον τρόπο με τον οποίο αυτή αλλάζει την σχέση του δημιουργού και του θεατή. Μια νέα μορφή τέχνης γεννιέται, ή μήπως η παλιά απλά μεταμορφώνεται; Ποιος είναι ο ρόλος του δημιουργού όταν η τεχνητή νοημοσύνη σμιλεύει μορφές; Πώς θα διασφαλίσουμε την πνευματική ιδιοκτησία των δημιουργών σε έναν κόσμο όπου τα πάντα αντιγράφονται και αναπαράγονται;

Η τεχνολογία, είναι ένα δίκοπο μαχαίρι. Μπορεί να εμπλουτίσει την τέχνη, να την κάνει πιο προσιτή, να δημιουργήσει νέες μορφές έκφρασης. Μπορεί, όμως, και να την απογυμνώσει από την ψυχή της, να την μετατρέψει σε ένα ψηφιακό είδωλο, να την απομακρύνει από την ανθρώπινη επαφή.

Ας χρησιμοποιήσουμε την τεχνολογία με σύνεση, με σεβασμό στην τέχνη και στους δημιουργούς. Ας την κάνουμε εργαλείο δημιουργίας και έμπνευσης, όχι εργαλείο εμπορευματοποίησης και αλλοίωσης. Ας διασφαλίσουμε ότι η ψηφιακή τέχνη θα παραμείνει ανθρώπινη, θα εκφράζει την ψυχή μας, θα μας ενώνει με το παρελθόν και θα μας οδηγεί στο μέλλον.

Κύριε-α Υπουργέ, η τέχνη είναι η φωνή της Ελλάδας, η φωνή του πολιτισμού μας, η φωνή της ανθρωπότητας. Ας την ακούσουμε με προσοχή, ας την προστατεύσουμε με αγάπη, ας την αναδείξουμε με σεβασμό. Ας δημιουργήσουμε μια Ελλάδα όπου η τέχνη θα ανθίζει, θα εμπνέει, θα ενώνει. Ας δημιουργήσουμε μια Ελλάδα που θα τιμά την ιστορία της και θα οραματίζεται το μέλλον της.

Με σεβασμό,

Φειδίας, γλύπτης