Les fleurs du mâle – Romuald Hazoumè στην γκαλερί Gagosian

Η Gagosian είναι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσει την παρουσίαση της έκθεσης του Romuald Hazoumè στην Αθήνα. Δουλεύοντας με ποικίλα μέσα, ο Hazoumè διευρευνά τη μεταποικιακή ιστορία αλλά και τη σύγχρονη πραγματικότητα που διαμορφώνουν τη γενέτειρα του, το Μπενίν. Η έκθεση Les fleurs du mâle είναι η πρώτη του καλλιτέχνη στην Ελλάδα και περιλαμβάνει ζωγραφικά έργα, γλυπτά και φωτογραφίες που έχουν δημιουργηθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες.

Ο Hazoumè μεταμορφώνει βιομηχανικά απορρίμματα σε ανθρωπόμορφες γλυπτικές συνθέσεις. Στις χαρακτηριστικές μάσκες του, πλαστικά δοχεία και εξαρτήματα ηλεκτρικών συσκευών συνθέτουν τα πρόσωπα, ενώ νάιλον, δίχτυ, φτερά και άλλα υλικά σχηματίζουν τα μαλλιά, τα ρούχα και άλλα στοιχεία του στυλ και της ατομικότητας. Με αυτή την πρακτική, αντλεί έμπνευση από τον πολιτισμό των Yoruba και τις παν-αφρικανικές παραδόσεις, αποδίδοντας την ιερότητα και την τελετουργική τους σημασία, ενώ παράλληλα ασκεί κριτική στη διαχρονική και καθολική γοητεία που προκαλεί η αφρικανική τέχνη της μάσκας.

Οι οξυδερκείς εικαστικές αναδιαμορφώσεις των έργων του συνοδεύονται ευφυώς από λογοπαίγνια στους τίτλους τους. Ο τίτλος της έκθεσης, Les fleurs du mâle, αποτελεί ένα λογοπαίγνιο μεταξύ των ομόηχων γαλλικών λέξεων mal (κακό – αναφορά στην ποιητική συλλογή Les fleurs du mal του Charles Baudelaire, το 1847) και mâle (αρσενικό). Όπως σχολιάζει ο ίδιος ο Hazoumè: «Για πολλά από τα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου υπεύθυνοι είναι οι άνδρες. Οι πόλεμοι και οι συγκρούσεις που συμβαίνουν τώρα προκαλούνται από άντρες που βλάπτουν τους λαούς τους. Και όμως, περιμένουν από εμάς να συμφωνήσουμε μαζί τους και να αποδεχτούμε τις προσβολές και τις βόμβες τους σαν να είναι λουλούδια. Αλλά δεν είναι λουλούδια.»

Δύο γλυπτά της έκθεσης, με τίτλο ZoCooter και Bunkely (και τα δύο του 2019) μετασκευάζουν παλιά σκούτερ που χρησιμοποιούνται για τη διακίνηση λαθραίου πετρελαίου από τη γειτονική Νιγηρία, μια οικονομική αναγκαιότητα του Μπενίν. Ο Hazoumè έχει μεταμορφώσει τα οχήματα συγκολλώντας επιπλέον μεταλλικά στοιχεία και μεγάλες γυάλινες νταμιτζάνες – σκεύη που κάποτε χρησιμοποιούνταν για την αποθήκευση και πώληση καυσίμων, αλλά έχουν πλέον αντικατασταθεί από πλαστικά δοχεία. Η αντίθεση μεταξύ του ανθεκτικού μετάλλου και της εύθραυστης γυάλινης επιφάνειας συμβολίζει τη ριψοκίνδυνη φύση αυτής της εμπορικής δραστηριότητας, αλλά και της ίδιας της ζωής. Παράλληλα, οι φωτογραφίες του καταγράφουν την εφευρετικότητα αλλά και την απελπισία όσων ασχολούνται με αυτό το επικίνδυνο επάγγελμα, στοιβάζοντας επισφαλώς όσο το δυνατόν περισσότερα δοχεία καυσίμων πάνω σε σκούτερ και ποδήλατα.Οι εικόνες αυτές συμπληρώνουν τα γλυπτά, αποτυπώνοντας τις οικονομικές τους και οικολογικές προεκτάσεις ως αντικείμενα εμπορίου και επιβίωσης.

Στα ζωγραφικά έργα της έκθεσης Les fleurs du mâle, ο Hazoumè αντλεί έμπνευση από τα ιερά σύμβολα του Φα (Fâ), ένα πανάρχαιο σύστημα γνώσης των λαών Yoruba. Αυτές οι λιτές αλλά πλούσιες σε νόημα μορφές, χρησιμοποιούνται επίσης και από άλλους λαούς της Δυτικής Αφρικής και πέραν αυτής. Η κάθετη γραμμή στο έργο Homme vivant (2009) αναπαριστά έναν ζωντανό άνθρωπο σε όρθια στάση. Παράλληλα, τα Vibration και Le son (και τα δύο του 2015) ερμηνεύουν τα ηχητικά μουσικά κύματα σε δυναμικές, πολύχρωμες συνθέσεις, γεφυρώνοντας τη σύγχρονη εικαστική πρακτική με αρχαίες παραδόσεις που παραμένουν ζωντανές και διαρκώς εξελισσόμενες.