Η Επανάσταση του 1821 – ‘Ενα χαμένο κεφάλαιο για τον ελληνικό κινηματογράφο

Η αναπαράσταση της Επανάστασης του 1821 στον ελληνικό κινηματογράφο υπήρξε απογοητευτική, με ελάχιστες παραγωγές να διακρίνονται για την ποιότητά τους. Οι περισσότερες ταινίες θεωρούνται πλέον γραφικές, πιθανώς για να αποφευχθούν οι σκληρότερες κριτικές.

Οι περισσότερες από αυτές τις ταινίες, που γυρίστηκαν κατά τη διάρκεια της δικτατορίας με σκοπό την προπαγάνδα, ήταν κατώτερες των περιστάσεων, απομακρυσμένες από την ιστορική αλήθεια.

Παρότι η Επανάσταση του ’21 θα μπορούσε να προσφέρει πλούσιο υλικό για ενδιαφέρουσες ταινίες, με τα σημαντικά γεγονότα και τους πολύπλοκους χαρακτήρες της, οι ελληνικές παραγωγές επέμειναν στην επιφανειακή αναπαράσταση της ιστορίας και στους απλοϊκούς ηρωισμούς.

Αξίζει να σημειωθεί η απουσία σημαντικών μορφών του Αγώνα, όπως ο Καραϊσκάκης και ο Ανδρούτσος, από τις ταινίες, πιθανώς λόγω των διαφορετικών αξιών τους από αυτές των παραγωγών.

Οι δυσκολίες στην παραγωγή ιστορικών ταινιών, όπως τα υψηλά κόστη για σκηνικά και κοστούμια, δικαιολογούν εν μέρει την χαμηλή ποιότητα των ταινιών. Οι ανακρίβειες και οι γραφικότητες, όπως τα ψεύτικα σκηνικά μαχών και τα μοντέρνα κουρέματα, είναι εμφανείς. Αξίζει να σημειωθεί η απουσία σημαντικών μορφών του Αγώνα, όπως ο Καραϊσκάκης και ο Ανδρούτσος, από τις ταινίες, πιθανώς λόγω των διαφορετικών αξιών τους από αυτές των παραγωγών. Οι δυσκολίες στην παραγωγή ιστορικών ταινιών, όπως τα υψηλά κόστη για σκηνικά και κοστούμια, δικαιολογούν εν μέρει την χαμηλή ποιότητα των ταινιών. Οι ανακρίβειες και οι γραφικότητες, όπως τα ψεύτικα σκηνικά μαχών και τα μοντέρνα κουρέματα, είναι εμφανείς.

Με αφορμή την Εθνική Επέτειο, είναι ευκαιρία να θυμηθούμε, με κάποια νοσταλγία, τις ταινίες αυτές και τους πρωταγωνιστές τους, παρά τις ατέλειές τους.

Κάποιες ταινίες όπως η «Μπουμπουλίνα» του 1959 με την Ειρήνη Παππά και η «Λίμνη των Στεναγμών» του ίδιου έτους, θεωρούνται αξιοπρεπείς εξαιρέσεις, παρά τις γραφικότητες.

Άλλες ταινίες, όπως τα «Σαράντα Παληκάρια» (1961), ο «Παπαφλέσσας» (1971), η «Μαντώ Μαυρογένους» (1971) και οι «Σουλιώτες» (1972) θεωρούνται κατώτερες των περιστάσεων, με πολλές ανακρίβειες και γραφικότητες.

Η «Δίκη των Δικαστών» (1974) θα μπορούσε να είναι καλύτερη, αλλά η θεατρική της δομή και η άψυχη αφήγηση την υποβαθμίζουν.

Συνολικά, η Επανάσταση του 1821, μια ιστορία παγκόσμιας εμβέλειας, δεν αποτυπώθηκε με επιτυχία στον ελληνικό κινηματογράφο, και αναμένεται από τις επόμενες γενιές να αναδείξουν αυτό το σημαντικό ιστορικό γεγονός με τρόπο που να τιμά τους αγωνιστές και την ελληνική κινηματογραφία.